Czy maca jest zdrowa? Oto najważniejsze informacje
Maca, znana również jako pieprzyca peruwiańska, jest rośliną pochodzącą z wysokogórskich terenów Peru, która zdobywa coraz większą popularność jako suplement diety. Zawiera bogactwo składników odżywczych i jest ceniona za swoje właściwości zdrowotne. Czy jednak rzeczywiście jest zdrowa i warta uwagi? Poniżej znajdziesz szczegółowe informacje na temat macy, jej składu, właściwości, zastosowań oraz przeciwwskazań.
Co to jest maca?
Maca to dwuletnia roślina należąca do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), znana również pod nazwą Lepidium meyenii Walpers. Jej naturalne środowisko to wyżyny andyjskie na wysokościach od 3800 do 4500 metrów nad poziomem morza. Roślina ta jest uprawiana od ponad 3000 lat i odgrywa ważną rolę w tradycyjnej medycynie peruwiańskiej.
Główną częścią wykorzystywaną w celach żywieniowych i leczniczych jest korzeń macy. Może on występować w kilku kolorach, takich jak żółty, czarny, czerwony czy fioletowy, a każdy z nich charakteryzuje się nieco innymi właściwościami. Korzeń macy jest dostępny w formie proszku, tabletek lub kapsułek, co czyni go wygodnym w codziennym stosowaniu.
Jakie składniki odżywcze zawiera maca?
Korzeń macy jest prawdziwą skarbnicą składników odżywczych. Zawiera wysoką ilość węglowodanów (55–73%), białka (8,9–21%) oraz błonnika (8,2–25,6%). Jest również źródłem zdrowych nienasyconych kwasów tłuszczowych (0,6–2,2%) oraz aminokwasów, takich jak arginina, leucyna czy tryptofan.
W składzie macy znajdziemy także wiele witamin, w tym witaminę C, A, B2, B6 oraz minerały, takie jak żelazo, wapń, potas, miedź, cynk i mangan. Ponadto maca zawiera fitosterole, glukozynolany, flawonoidy oraz inne związki bioaktywne, które wspierają różne funkcje organizmu.
Warto podkreślić, że korzeń maca w formie sproszkowanej to 100% naturalny produkt, bez dodatków i wypełniaczy, co zapewnia najwyższą jakość i efektywność.
Jakie są właściwości zdrowotne macy?
Maca jest ceniona za swoje liczne właściwości zdrowotne, które wynikają z bogactwa składników odżywczych i bioaktywnych. Oto najważniejsze z nich:
- Działanie adaptogenne – maca pomaga w redukcji stresu, zmęczenia i wspiera wytrzymałość fizyczną oraz psychiczną.
- Wspomaganie układu nerwowego – poprawia koncentrację, funkcje poznawcze oraz nastrój, szczególnie u kobiet po menopauzie.
- Wspieranie libido – działa jako naturalny afrodyzjak, poprawiając funkcje seksualne u obu płci.
- Ochrona przed wolnymi rodnikami – dzięki właściwościom antyoksydacyjnym chroni komórki przed uszkodzeniami.
- Wspomaganie układu kostnego – dzięki zawartości wapnia może zapobiegać osteoporozie.
Maca a płodność
Maca od wieków była stosowana jako środek wspierający płodność. U mężczyzn poprawia jakość plemników, ich ruchliwość i liczbę, natomiast u kobiet wspomaga proces owulacji. Roślina ta jest również stosowana w łagodzeniu objawów menopauzy, takich jak uderzenia gorąca czy migreny.
Działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne
Korzeń maca wykazuje silne właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Chroni komórki przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki, co może być pomocne w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych oraz nowotworowych, takich jak rak jelita grubego czy białaczka szpikowa.
Jak stosować korzeń maca?
Korzeń maca jest dostępny w różnych formach, takich jak proszek, tabletki czy kapsułki. Wybór odpowiedniej formy zależy od indywidualnych preferencji. Proszek można dodawać do jogurtów, koktajli, owsianki czy innych potraw, co pozwala na łatwe włączenie macy do codziennej diety.
Zalecana dawka macy w proszku wynosi od 1,5 do 3 gramów dziennie, natomiast w przypadku tabletek lub kapsułek może to być od 240 do 800 mg na dzień. Ważne jest, aby przestrzegać zaleceń producenta oraz nie przekraczać rekomendowanej porcji.
Przy stosowaniu macy warto pamiętać o kilku zasadach:
- Nie spożywaj macy na noc, ponieważ może powodować bezsenność.
- Zawsze zaczynaj od małych porcji, aby sprawdzić reakcję organizmu.
- Unikaj macy na pusty żołądek, aby zapobiec ewentualnym dolegliwościom żołądkowym.
- Raz na 2-3 miesiące wprowadź przerwę od stosowania macy.
Jakie są przeciwwskazania do stosowania macy?
Chociaż maca jest uznawana za bezpieczny suplement, istnieją pewne przeciwwskazania do jej stosowania. Osoby z niedoczynnością tarczycy powinny zachować ostrożność, ponieważ maca zawiera glukozynolany, które mogą wpływać na wchłanianie jodu. Z kolei osoby z nadczynnością tarczycy również powinny unikać macy ze względu na wysoką zawartość jodu.
Inne przeciwwskazania obejmują:
- ciężarne i karmiące piersią kobiety,
- osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe,
- osoby z nadciśnieniem, ponieważ maca może podnosić ciśnienie krwi,
- osoby z problemami nerkowymi lub zapaleniem gruczołu krokowego.
Jakie są skutki uboczne stosowania macy?
Skutki uboczne macy są rzadko spotykane, ale mogą obejmować bezsenność, nadpobudliwość, wzdęcia czy bóle żołądka, szczególnie przy nadmiernym spożyciu. Dlatego ważne jest, aby stosować macę zgodnie z zaleceniami i nie przekraczać rekomendowanych dawek.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych ze stosowaniem macy warto skonsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli cierpisz na choroby przewlekłe lub przyjmujesz leki.
Co warto zapamietać?:
- Składniki odżywcze: Maca zawiera 55–73% węglowodanów, 8,9–21% białka, 8,2–25,6% błonnika oraz witaminy C, A, B2, B6 i minerały takie jak żelazo, wapń i potas.
- Właściwości zdrowotne: Działa adaptogennie, wspiera układ nerwowy, poprawia libido, chroni przed wolnymi rodnikami i wspomaga układ kostny.
- Stosowanie: Zalecana dawka to 1,5–3 g proszku dziennie lub 240–800 mg tabletek/kapsułek; unikaj stosowania na noc i na pusty żołądek.
- Przeciwwskazania: Nie zaleca się dla kobiet w ciąży i karmiących, osób z problemami tarczycy, nadciśnieniem oraz przyjmujących leki przeciwzakrzepowe.
- Skutki uboczne: Mogą wystąpić rzadko, obejmują bezsenność, wzdęcia i bóle żołądka; ważne jest przestrzeganie zaleceń dotyczących dawkowania.