Azs u dzieci: jakie są objawy i jak je rozpoznać?

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to jedna z najczęściej występujących chorób dermatologicznych u dzieci, charakteryzująca się przewlekłym przebiegiem i nawrotami objawów. Uporczywe swędzenie i suchość skóry to główne symptomy tej schorzenia, które mogą znacząco wpływać na jakość życia małych pacjentów.

Jakie są objawy atopowego zapalenia skóry u dzieci?

Atopowe zapalenie skóry u dzieci objawia się przede wszystkim uporczywym świądem, który często prowadzi do drapania i powstawania ran na skórze. Dzieci często odczuwają dyskomfort, co może prowadzić do problemów ze snem i ogólnego rozdrażnienia. Objawy mogą różnić się w zależności od wieku dziecka oraz nasilenia choroby.

Wśród najczęstszych objawów AZS u dzieci znajdują się:

• sucha i szorstka skóra,
• zaczerwienienia i łuszczenie się skóry,
• pęcherze i strupy powstałe w wyniku drapania,
• zmiany skórne w typowych miejscach, takich jak zgięcia łokci i kolan, twarz, a także szyja.

Co powoduje atopowe zapalenie skóry?

Atopowe zapalenie skóry to choroba o podłożu genetycznym, co oznacza, że skłonność do niej jest dziedziczna. Jednak na jej rozwój wpływają również czynniki środowiskowe oraz nieprawidłowe reakcje układu immunologicznego. Skóra dziecka z AZS jest nadmiernie wrażliwa na alergeny pokarmowe i wziewne, co prowadzi do pojawienia się objawów choroby.

Najczęściej wymieniane przyczyny AZS to:

• genetyczne predyspozycje do alergii,
• defekty w budowie skóry, które prowadzą do jej przesuszenia,
• alergie pokarmowe i wziewne, takie jak uczulenie na białko mleka krowiego, jaja kurze, roztocza czy pyłki roślin,
• czynniki psychologiczne, takie jak stres, który może zaostrzać objawy.

Jak rozpoznać AZS u dziecka?

Rozpoznanie atopowego zapalenia skóry u dzieci opiera się na dokładnym wywiadzie medycznym i obserwacji objawów. Diagnoza często jest stawiana na podstawie kryteriów diagnostycznych, takich jak kryteria Hanifina i Rajki. Lekarz ocenia obecność charakterystycznych zmian skórnych, ich lokalizację oraz częstotliwość nawrotów.

Metody diagnostyczne

W przypadku podejrzenia AZS lekarz może zalecić wykonanie testów alergicznych w celu identyfikacji potencjalnych alergenów wywołujących objawy. U dzieci powyżej 4. roku życia często stosuje się skórne testy punktowe, które pomagają w określeniu alergenów pokarmowych i wziewnych.

Jakie są sposoby leczenia atopowego zapalenia skóry?

Leczenie AZS u dzieci koncentruje się na łagodzeniu objawów i minimalizowaniu ryzyka nawrotów. Kluczową rolę odgrywa odpowiednia pielęgnacja skóry, która polega na jej regularnym nawilżaniu i natłuszczaniu za pomocą specjalnych preparatów zwanych emolientami. Emolienty pomagają odbudować barierę skórną i zmniejszyć suchość skóry.

Stosowanie emolientów

Regularne stosowanie emolientów jest istotnym elementem terapii AZS. Zaleca się:

• nawilżanie skóry 3-4 razy dziennie,
• stosowanie preparatów o pH 5,5, które łagodzą dolegliwości świądowe,
• wybór produktów bez substancji zapachowych i konserwantów.

Leki przeciwzapalne

W przypadku zaostrzenia objawów konieczne może być zastosowanie leków przeciwzapalnych, takich jak preparaty steroidowe lub inhibitory kalcyneuryny. Leki te powinny być stosowane pod kontrolą lekarza, który dobiera odpowiednią dawkę i czas leczenia.

Rola diety i unikanie alergenów

U dzieci z AZS często występują alergie pokarmowe, dlatego ważne jest unikanie produktów wywołujących objawy. Dieta eliminacyjna powinna być prowadzona pod nadzorem specjalisty, aby zapewnić dziecku wszystkie niezbędne składniki odżywcze.

Jak pielęgnować skórę dziecka z AZS?

Pielęgnacja skóry atopowej wymaga szczególnej uwagi. Regularne kąpiele w letniej wodzie pomagają usunąć zanieczyszczenia i resztki preparatów, jednak należy unikać gorącej wody oraz silnych detergentów. Po kąpieli skórę należy delikatnie osuszyć ręcznikiem, unikając pocierania.

Dobór odzieży

Odzież dla dzieci z AZS powinna być wykonana z naturalnych, przewiewnych materiałów, takich jak bawełna. Należy unikać wełny i syntetyków, które mogą podrażniać skórę. Ważne jest również stosowanie łagodnych detergentów do prania, przeznaczonych dla alergików.

Jakie są najczęstsze mity o atopowym zapaleniu skóry?

Wokół atopowego zapalenia skóry narosło wiele mitów, które mogą wprowadzać w błąd rodziców. Ważne jest, aby zrozumieć, że AZS to choroba o złożonej etiologii, a jej przebieg może być różny u każdego dziecka.

Mity do obalenia

Niektóre z powszechnych mitów dotyczących AZS to:

• AZS to wyłącznie choroba dziecięca – w rzeczywistości może utrzymywać się przez całe życie,
• dzieci z AZS powinny być izolowane – kontakty społeczne są ważne dla ich rozwoju,
• leczenie AZS polega tylko na stosowaniu leków – kluczową rolę odgrywa również pielęgnacja skóry i dieta.

Właściwe zrozumienie AZS oraz świadomość jego objawów i przyczyn mogą pomóc rodzicom w skutecznym zarządzaniu chorobą i poprawie jakości życia ich dzieci.

Co warto zapamietać?:

• Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba dermatologiczna, najczęściej występująca u dzieci, objawiająca się uporczywym świądem i suchością skóry.
• Główne objawy AZS to: sucha i szorstka skóra, zaczerwienienia, pęcherze, strupy oraz zmiany skórne w typowych miejscach (zgięcia łokci i kolan, twarz, szyja).
• Przyczyny AZS obejmują genetyczne predyspozycje, defekty w budowie skóry, alergie pokarmowe i wziewne oraz czynniki psychologiczne, takie jak stres.
• Leczenie AZS koncentruje się na nawilżaniu skóry emolientami (3-4 razy dziennie) oraz stosowaniu leków przeciwzapalnych w przypadku zaostrzenia objawów.
• Pielęgnacja skóry dziecka z AZS wymaga unikania gorącej wody, stosowania naturalnych materiałów odzieżowych oraz łagodnych detergentów do prania.